Qədim sivilizasiyaların əks-sədasının zaman keçdikcə səsləndiyi Naxçıvanın qoynunda incəsənət və mədəniyyət bayramı — “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” VI Beynəlxalq Rəsm Festivalı keçirilir. Bu mərtəbəli diyarın fonunda dünyanın hər yerindən rəssamlar Naxçıvanı müəyyən edən zəngin tarixi qobelendən ilham alaraq transsendent təcrübə üçün toplaşırlar. Bədii ifadə və mədəni irs arasında qarşılıqlı əlaqənin canlı sübutu olan bu festival həm iştirakçıları, həm də tamaşaçıları bəşəriyyəti, onun köklərinə bağlayan dərin əlaqələri araşdırmağa və bu qeyri-adi beşikdə çiçəklənən yaradıcılığın müxtəlif palitrasını qeyd etməyə dəvət edir.

Azərbaycanın gözəl guşələrindən biri olan Naxçıvan çox qədim incəsənət köklərinə malik doğma diyarımızdır. Hər zaman dahi insanlar yetişdirən bu məkan öz gözəl təbiəti və əsrarəngiz nemətləri ilə istər ölkəmizdə, istərsə də onun hüdudlarında dillərə dastan olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, Ümummilli lider Heydər Əliyev də bu diyarın yetişdirməsidi.  Bu il bilirsiniz ki, Cənab prezident İlham Əliyevin sərancamına əsasən Ulu Öndərin 100 illik yubleyi ilə əlaqədar olaraq “Heydər Əliyev İli” elan olunub. Bununla bağlı Azərbaycanın dörd bir yanında müxtəlif tədbirlər həyata keçirilir. Bu il Naxçıvan şəhərində 2012-ci ildən başlayaraq hər iki ildən bir həyata keçirilən “Naxçıvan – Bəşəriyyətin Beşiyi” VI Beynəlxalq Rəsm Festivalı da Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuşdu.

İncəsənət sərhədləri aşmaq, mədəniyyətlər arasında körpü yaratmaq və paylaşılan insan təcrübəsi ilə danışmaq üçün misilsiz qabiliyyətə malikdir. Məhz bu ruhda “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” adlanan VI Beynəlxalq Rəsm Festivalı yaradıcılığın, mədəniyyətin, bəşər tarixinin zəngin qobelenlərinin parlaq təntənəsi kimi meydana çıxdı. Naxçıvanın səfalı bölgəsində hər il keçirilən bu festival dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan rəssamların bir araya gəlməsi, fikir mübadiləsi aparması və bu qədim diyarın bənzərsiz ruhundan ilhamlanaraq şedevrlər yaratması üçün mərkəzə çevrilib. Zəngin tarixi-mədəni əhəmiyyətə malik Naxçıvan insan yaradıcılığının dərinliklərini kəşf etməyə çalışan tədbir üçün mükəmməl fon rolunu oynayır. Qafqaz və İran Yaylası arasında yerləşən bu bölgə min illər əvvələ aid arxeoloji abidələrlə öyünən tarixə malikdir. Bu, sivilizasiyaların çiçəkləndiyi və günümüzə qədər sənətkarları ruhlandırmağa davam edən bir yerdir. Festivalın “İnsanlıq beşiyi” terminini seçməsi təsadüfi deyil. Naxçıvan sadəcə coğrafi məkan deyil; mədəniyyətlərin bir-birinə bağlılığının və davamlı insan ruhunun sübutudur. Rəssamlar bu beşiyə toplaşdıqca, onları qədim petroqliflərdən, tarixi abidələrdən və Naxçıvanın canlı ənənələrindən ilham almağa, ümumbəşəri sənət dili vasitəsilə keçmişlə bu gün arasında dialoqa təkan verməyə dəvət edirlər.

     Naxçıvanda keçirilən bu rəsm festivalının özünəməxsus cəhətlərindən biri də onun beynəlxalq miqyasda olmasıdır. Çoxsaylı üslub və texnikaları təmsil edən müxtəlif mənşəli rəssamlar bir araya gələrək bədii ifadənin kətan üzərində həllini yaradırlar. Bu qlobal əməkdaşlıq, festivalın mədəni mübadilə və anlaşmanı təşviq etmək öhdəliyini əks etdirən maraqlı perspektiv qarışığı ilə nəticələnir. Festival xalqlar arasında sərhədlərin dağıldığı canlı bir kətana çevrilir və ortaq bədii dilin mərkəzi rolunu oynayır.

Mütəmadi olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Ülviyyə xanım Həmzəyevanın təşkilatçılığı ilə baş tutan Naxçıvanın ev sahibliyi etdiyi bu Beynəlxaq festivala, 11 ölkədən 52 rəssam qatılmışdı. Festivalın hər buraxılışı iştirakçı rəssamlar üçün yeni mövzular və ideyalar təqdim edir. Bölgənin arxeoloji sərvətlərini kəşf etməkdən tutmuş naxçıvanlıların ruhunu və adət-ənənələrini üzə çıxarmağa qədər, seçilmiş mövzular yaradıcılıq üçün katalizator rolunu oynayır. Rəssamlar ənənəvi fırça işindən tutmuş müasir qarışıq müxtəlif texnikaları sınaqdan keçirir, nəticədə bədii ifadənin sərhədlərini genişləndirən müxtəlif sənət əsərləri yaradırlar. Bu festival incəsənəti demokratikləşdirməklə yanaşı, həm də rəssamların Naxçıvanın mədəni irsi ilə əlaqəsini gücləndirir.

Festival nəticəsində ərsəyə gələn sənət nümunələri festivalın sonunda Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda təntənəli surətdə sərgiləndi. Tədbirdə ilk olaraq Azərbaycan Prezidentinin səlahiyyətli nümayəndəsi Fuad Nəcəfli çıxış edərək öz sevinc və təəssüratlarını bölüşdü. Belə tədbirlərin davamlı olmağını arzuladı. 29 maydan başlayan Festivalın ilk günü doğma diyar Naxçıvanın ən gözəl güşələrindən biri olan Batabat gölünün heyrətamiz görünüşünü, gözelliklərini yaxından görmək şansı qazandırdı. Artıq bir neçə ildir Naxçıvana gələn rəssamlar bu diyarın gözelliklərini sanki yenidən keşf etdiklərini söyləyirdilər. Art-Festival növbəti günlərində Duz mağarasına, Əsabu kəf dağına, Nuhun məqbərəsinə, Bəhruz Kəngərlinin ev Muzeyinə . Hər qarışı sirli sehirli olan Naxçıvanın gözəl mənzərəsi, təmiz havası rəssamlarda ruh yüksəkliyi yaradıcılıq istəyini artırdı.   

   Festivalın açılışında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyindən nazir müavini Həsən Kəriov, “Cahan Holdinq” şirkətinin nümayəndəsi Tələt Əlizadə, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının katibi Ağaəli İbrahimov iştirak edərək öz fikir və düşüncələrini bölüşdülər. Həmçinin Təşkilatçı, eyni zamanda rəssam Ülviyyə Həmzəyeva, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Eldar Qurbanov, Türkiyə Gözəl Sənətlər Sahibləri Peşə Birliyinin rəhbəri Birsen Çəkən, gürcüstandan Mamuka Çetskhladze, NMR əməkdar rəssamı, Naxçıvan Dövlət Universitetinin İncəsənət fakültəsinin dekanı Cavid İsmyilov, Türkiyəli rəssam Asuman Aypek Arslan, Türkiyə Gözəl Sənətlər Fakultəsinin müəllimi Pr.dr Tolqa Akalın, Gürcüstanda Femin Art Beynəlxalq Gürcüstan Asosiyasiyasının drektoru professor Lela Geleaishvili, Naxçıvan Müəllimlər Universitetinin Prorektoru Həbibə Allahverdiyeva, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Rafail Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı, Azərbaycan Dövlət İncəsənət  Muzeyinin baş rəssamı İrina Eldarova, NMR əməkdar incəsənət xadimi Elman Cəfərov, Rəsm Şöbəsinin yenidən qurulması işinin icrası , Samsun ilk addım rəsm bölməsində, Ankara Studiya Art fərdi sənət studiyasının yaradıcısı Gülay Birben, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Fikrət Babayev, “Sülh Naminə Səyahət” ictimai birliyi tərəfindən dünyanın “sülh rəssamı” adına layiq görülən, Rusiya Rəssamlar İttifaqının üzvü Yuliya Suxovetskaya, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Həmzə Sadiqov, Tibilis Sənət Studiyasının rəhbəri, Gürcüstan  Rəssamlar İttifaqının üzvü, Gürcüstanın tanınmış rəssamı Lia Şivelidze, Gözəl Sənətlər Litçeyinin müəllimi Necati Seydi Ferahoğlu, Türkiyəli rəssam Mine Sarhoş, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Mir Azər Abdullayev, Azərbaycan Rəssamlıq Akademiyasının müəllimi Nailə Əhmədova, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü İntiqam Ağayev, Karvan Art Qrupun yaradıcısı, Azərbaycan Rəssmlar İttifaqının üzvü Cavid Məmmədov, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Anar Hüseynzadə, Şimali Kiprdə “Gümüş açar” mükafatına layiq görülmüş Ramina Saadatxan, rəssam-dizayner, fotoqraf, Dövlət Muzeyi İnciləri Timulier kitabının dizayneri İldar Qarifulin, rəssam-qrafik, kitab tərtibatçısı, müəllim, Qazaxstan Rəssamlar İttifaqının üzvü, Kulya Surabayeva, NMR əməkdar rəssamı Sabir Məmmədov, Trabzon Güzəl Sanatlar Litçeyinin müəllimi Nurgül Fərahoğlu, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Rafail Əliyev, Özbekistan Rəssamlıq Akademiyasının Yaradıcılıq Birliyinin  üzvü Nafitsə Qilmanova, Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin üzvü Tapdıq Həmzəyev, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Diana Əliyeva, Tatarstan Respublikasının Rəssamlar İttifaqının üzvü, Rusiya Rəssamlar İttifaqının qızıl medalına layiq görülmüş Alfia Sarqin, Minyətür müəsəsinin yaradıcısı və rəhbəri rəssam Natiq İsmayılov, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Rəna Qurbanova, ARİ üzvü Rəhim Həşimov, Femin Art Beynəlxalq Asosiyasiyasının üzvü, jurnalist, rəssam Hulya Sezgin, Türkiyəli rəssam Nilgün Çevik, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının üzvü Anar Hüseynzadə, Təhsil Nazirliyinin əməkdaşı, rəssam Murad Babayev, NRB üzvü Şahin Rəsulzadə, NRB üzvü Anar Əliyev, Rəssam-dizayner Araz Xudıyev, NMR İncəsənət Universitetinin müəllimi Arzu Novruzov, Həbib Allahverdiyev, Məhəmməd Hüseynov, NRB üzvü Turac Seyidbeyli, senetşünas Nizami Alıyev, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının uzvü sənətşünas Xanım Razyeva da iştirak etmişdirlər.

   “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” VI Beynəlxalq Rəsm Festivalı incəsənətin birləşmək, ruhlandırmaq və sərhədləri aşmaq üçün davamlı gücünün sübutudur. Rəssamlar və sənət insanları bu qədim beşikdə bir araya gəlməyə davam etdikcə, festival hamımızı birləşdirən ortaq köklərə hörmət edərək, insan ifadəsinin müxtəlifliyini qeyd edərək, mədəni mübadilənin çırağı rolunu oynayacaqdır. Festival rəssamların istedadını nümayiş etdirməklə yanaşı, həm də mədəni mübadilə üçün dinamik platforma rolunu oynayır, Naxçıvanın tarixi və bədii irsinə qlobal miqyasda daha dərindən qiymət verilməsini təşviq edir.

Xanım Rzayeva

Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyasının əməkdaşı